Witaminy to związki chemiczne niezbędne do właściwego funkcjonowania organizmu człowieka. Zarówno ich nadmiar, jak i niedobór jest niekorzystny dla zdrowia. Witaminy z grupy B stanowią specyficzny rodzaj witamin, bowiem, jeżeli brakuje którejś z nich, z pewnością jest jeszcze obecny niedobór innej. Dla witamin z grupy B wspólnym mianownikiem jest „wspieranie” układu nerwowego. Wszystkie witaminy z grupy B są katalizatorami ważnych reakcji biochemicznych, a także są rozpuszczalne w wodzie. Trudno je przedawkować, jak również na dłużej zmagazynować w organizmie.
Witamina B1 (tiamina)
Oprócz swojej nadrzędnej roli, jaką jest udział w oddychaniu komórkowym, witamina B1 jest odpowiedzialna za prawidłowy stan komórek nerwowych. Jej niedobór sprzyja uszkodzeniu osłonek mielinowych neuronów, co z kolei może powodować chorobę beri-beri.
Choroba beri-beri to efekt skrajnego niedoboru tiaminy i polega na występowaniu polineuropatii, porażeń i zaników mięśni oraz zaburzeń psychicznych i obrzęków, zmian skórnych, jak również braku łaknienia. Dzieje się tak z powodu niecałkowitego spalania glukozy i nagromadzenia się pirogronianiu. Procesy przemiany węglowodanów są zależne od tiaminy.
Witamina B2 (ryboflawina)
Jest odpowiedzialna za prawidłowy wzrost i rozwój człowieka. Również bierze udział w oddychaniu komórkowym oraz przemianach składników pokarmowych. Jej niedobór może skutkować zaburzeniami wzrostu, bólami głowy i spadkiem możliwości intelektualnych. Jednak przede wszystkim awitaminozę tą rozpoznamy po zwiększonej tendencji do tworzenia się zajadów, zapaleniu języka oraz nadwrażliwości oczu na światło, a także pojawianiu się „jęczmieni”, podrażnień i zaczerwienień w okolicach oczu.
Witamina B3 (niacyna, witamina PP)
Również wpływa na proces oddychania komórkowego, a ponadto pozytywnie wpływa na stan układu nerwowego, skóry i przewodu pokarmowego. Z powodu niedoboru witaminy PP rozwija się pelagra. Jest to choroba objawiająca się osłabieniem mięśni, zmęczeniem, łuszczeniem i zaczerwienieniem skóry oraz biegunkami. Ponadto niedobór witaminy PP może sprzyjać osłabieniu sił psychicznych, a w ciężkich postaciach awitaminozy doprowadzić nawet do otępienia i paraliżu.
Witamina B5 (kwas pantotenowy)
Bierze udział w wytwarzaniu energii i przemianach składników pokarmowych. Odpowiada za prawidłowy stan skóry i wytworów naskórka, a także układu nerwowego. Niedobór może skutkować pojawieniem się zaburzeń czucia, snu, przewlekłego zmęczenia i trudności w nauce. Do objawów niedoboru witaminy B5, które nie dotyczą układu nerwowego zaliczamy jeszcze przedwczesne siwienie włosów oraz pieczenie podeszw stóp.
Witamina B6 (pirydoksyna)
To jedna z witamin uczestniczących w procesie tworzenia się krwinek, bierze udział w przemianach aminokwasów, a także usprawnia odżywienie układu nerwowego (dostarczenie glukozy) i wchłanianie magnezu. Oprócz dolegliwości skórnych, pokarmowych i niedokrwistości, niedobór pirydoksyny będzie skutkował pojawieniem się napadów drgawkowych, lęku, depresji i rozdrażnienia lub też przewlekłego zmęczenia.
Witamina B9 (kwas foliowy)
Jest odpowiedzialna między innymi za prawidłowy rozwój układu nerwowego już od okresu płodowego. Ponadto uczestniczy w wytwarzaniu endorfin. Bierze udział w reakcjach metabolicznych, a także w procesie tworzenia się krwinek. Jej niedobór u kobiety w ciąży sprzyja wadom cewy nerwowej np. rozszczep kręgosłupa, przepuklina oponowo-rdzeniowa, anencefalia. Może być również przyczyną poronienia. Oprócz tego awitaminoza witaminy B9 jest przyczyną niedokrwistości i dolegliwości pokarmowych.
Witamina B12 (kobalamina)
Jest niezbędna do wytwarzania kwasów nukleinowych i krwinek. Bierze udział w przemianach składników pokarmowych. Jej niedobór zwykle skutkuje pojawieniem się anemii złośliwej. Powoduje również trwałe, nieodwracalne uszkodzenia układu nerwowego (niszczenie osłonek mielinowych, objawy przypominające stwardnienie rozsiane; w stwardnieniu rozsianym na ogół poziom witaminy B12 jest prawidłowy).
